Ayak Kokusu

Ayak kokusu, ayak üzerinde yaşayan bakterilerin yaşam faaliyeti sonucu ürettiği bir koku tipidir. Ayak kokusu neden olur sorusunun cevabı bakterilerdir. Bu yazımızda ayak kokusu nedir, nasıl oluşur ve ayak kokusu giderme yöntemleri hakkında olacaktır. Çorap kokusu ve ayak kokusu nasıl giderilir sorusunun cevabını arayacağız. 

Ayak kokusuna neden olan bir çok faktör bulunmaktadır. Beslenme, kullanılan ayakkabı, ayakların bakımı, kullanılan çorap, bünyenin terleme düzeni ve bir çok etken ayak kokusuna neden olmaktadır. 

Ayak kokusu ayak cildinde çorap ve ayakkabılardan dolayı oluşan kapalı fanusta bakteriler tarafından oluşturulmuş iğrenç bir gazdır. Her ne kadar bu tanımı çoğaltılırsa da kötü olma gerçeğini değiştirmez. Kötü koku tipleri çeşitlidir.

Erkeklerde görülen ayak kokusu yaşamsal faaliyetlerin fazla olmasından dolayı daha fazla olabilir. Erkeklerde gün içerisinde sürekli ayakkabı giyilmesi terlemeyi dolayısıyla ayak kokusunu artırır. Ayrıca erkeklerde ayakta bulunan ter bezleri sayısı kadınlara göre daha fazladır.

Kadınlarda ayak kokusunun olmayacağı yönünde bir algı bulunmaktadır. Ancak gerçekler böyle olmadığını gösterir. Kadınların ayaklarındaki terleme erkeklere göre az olsada istenmeyen kokuların oluşumu görülebilir. Özellikle çalışan kadınların ayakları gün boyu ayakkabı içerisinde kaldığı için terleme dolayısıyla ayak kokusu oluşumu görülür. Bu durum kadınlar için oldukça trajik bir durumdur. 

Bakterilerin yaşam faaliyeti beslenme ve çoğalmaya dayanır. Peki bu koku neden kaynaklanır. Cevap o kadar karmaşıktır ki belki 100 çeşit neden sayılabilir. Çoğu zaman utanç verici olan ayak kokusunun ana nedeni ayak cildindeki terlemedir. Ayak cildinde 250.000 üzerinde ter bezi bulunmaktadır. Günde 3 su bardağı kadar su üretmektedir.

Hani bebekler masumdur. Katillerde bir zamanlar bebektir. Ama zaman ve şartlar onları katil olmaya iter. İşte terde ilk önce kokusuzdur. Daha sonra ayak cildindeki (flora) mikroorganizmalarla kötü kokuların oluşumu başlar. İşte kötülüklerin kaynağı bu mikroroganizmaların (bakteri, mantar, maya) beslenme faaliyeti sonucu oluşturduğu dışkılar yani atıklardır. Bu atıklar organik türevli bileşiklerdir. Ve bazıları gazlardır. Aman zannetmeyin ki bu gazlar patlama yapsın. 

Ayak kokusu insanlara göre zamana göre değişebilmektedir. Bazı insanlar sıcak yaz mevsimlerinde daha fazla terlerken bazı insanlar ise yılın her döneminde terlemektedir.

Farmakolojide yapılan bir çok bilimsel çalışma sonucu çeşitli etken maddeler keşfedilmiştir. Mesela gümüş, triklosan, kuaterner amonyum tuzları vb. Bu etken maddeler kötü kokuları engellemektedir. Bu ürünlere bağlı olarak ayak kokusuna krem çalışmaları yapılmıştır. 

Ayak kokusu için sadece ayak kokusu kremi kullanılmamaktadır. Gümüş çorap, antibakteriyel çorap, ayak kokusu spreyi gibi ürünlerde kullanılmaktadır.

Bir bilimsel çalışmada “Düşük ve yüksek kokulu ayakların normal florasının karşılaştırılması” ayak derisinde yaşayan normal floradaki mikroorganizmalar izole edilmiştir. İzole edilen bu mikroorganizmaların ürettikleri ekzoenzimlerin ( hücrenin salgıladığı ve hücre duvarının dışında faal olan enzim) aktiviteleri gösterilmiştir.

Sadece stafilokoklar (stafilikokkinin yüzde 78)  lipaz enzimi üretmiştir. Ayrıca micrococcinin yüzde 97, aerobik corneform bakterinin yüzde  68, stafilokokların yüzde 25 ve propionobakterilerin yüzde  94 ü protenaz enzimi üretmişlerdir. Şiddetli ayak kokularında mikroorganizmaların popülasyon sıklığı önemli iken daha az şiddetli ayak kokularında bu enzimlerin üretilebilmesi daha da önemlidir. Ayrıca bu çalışmada mikroorganizmaların metantiyol üretmesi ile ayak kokusu arasında bir ilişki görülmemiştir.

“Mikrobiyal mekanizma sonucu ayak kokusunun oluşması ve onun kontrolü” adındaki diğer bir bilimsel makalede izovalerik asidin neden olduğu üzerinde durulmuştur. Stafilokokkus epiderrmidisin terli ortamda ürettiğini saptamıştır. “Deri mikro florası ve koltuk altındaki kokunun yapısı” isimli makalede ise mikroorganizmaların popülasyon sıklığı ile koku salınımı arasında orantı olduğunu savunmuştur.Stafilokokların ayak tabanında baskın olduğu görülmektedir. Taban üzerindeki deri yüzeyinin  pH ‘ı 6,25 iken sırt yüzeyindeki pH 5,23 dir.

Ayaklarda bulunan ter bezleri miktarı vücudun diğer bölgelerinden daha fazladır. İnsanlar belli dönemlerde ya da sıcaklıklara bağlı olmaksızın terleyebilir. Ergenlik çağındaki gençler ve hamileler bu dönemlerdeki hormonal etkilere bağlı kalarak daha fazla ter oluşumu görülür. Tabii bu ayaklara da etki yapar.  Sürekli ayak üstü çalışıyorsanız, yoğun stres altındaysanız ya da hiperhidroz denilen sağlık proplemleriniz varsa ayaklarınızdaki terleme daha fazla olacaktır. 

Ayak kokusu tedavisi ile ilgili olarak bir çok metot, yötem ve ürün geliştirilmiştir. Ayak kokusu tedavisi sürecinin ilk adımı ayakların temiz tutulmasıyla başlar. Çünkü ayak kokusu daha önceki bilgilerde verildiği gibi ayak cildi üzerindeki bakterilerden kaynaklanmaktadır. 

Ayak kokusu tedavisi için bu bakterilerin ortamdan bertaraf edilmesi ya da çoğalmalarının azaltılması yapılması gereken ilk yöntemdir. Bu mikroorganizmalarda zararlı mikropların çoğalmasını belli bir yere kadar inhibe yani azaltabilirler. Diğer bir malzeme olan bor mikrobiyal büyümeyi önlemektedir.

Ayak kokusu tedavisi çoğu zaman zahmetlidir. Ancak temizlik her şeyin başında gelmektedir. Ayakların sabunla yıkanması çok kısa süreli bakteri büyümesine karşı ayakları koruyabilir. Genellikle yıkama ile ayaklardaki nem miktarı ve mikroorganizma sayısı geçici olarak azalır. Daha sonra tekrar hem koku hem terleme hem mikroplar eski seviyesine ulaşır.

Eğer koku çok ise ılık su içerisine biraz kolonya ya da ispirto koyarak ayakları bir kaç dakika banyo yaptırmak ayaklardaki kötü kokuları alacaktır. Diğer bir yöntem bir aş (yemek)  kaşığı lavantayı bir su bardağı suda kaynatıp ılıdıktan sonra ayaklar ovulabilir.

Ayak Kokusu Tedavisi, Ayak kokusu daha önceki bilgilerdende verildiği gibi ayak cildi üzerindeki bakterilerden kaynaklanmaktadır.

Ayak kokusu tedavisi için bu bakterilerin ortamdan bertaraf edilmesi ya da çoğlmalarının azaltılması yapılması gereken ilk yöntemdir.Peki bu yöntem ya da yöntemler nelerdir.

Gümüş denilince akla takılar gelmesin. Hobbitler filmindeki gümüş zırhda aklınıza gelebilir. Evet gümüş bir zırhtır. Ancak kötü kokulara, kaşıntılara ve bunlara neden olanlara. Bir Avrupa patentine göre (WO2006012715A1 ) sıralanan yöntemlerde bir çok toz yapıdaki maddelerle oluşan nemin azaltılması amaçlanmıştır. Yani tozlar oluşan nemi emecek böylece mikroorganizma büyümesi yavaşlacak.

Diğer bir yöntem ise çinko ve bor türevi bileşiklerdir. Bu bileşikler deri gözeneklerini mekanik olarak bloke ederek terlemeyi azaltmaktadır. Böylece bakteri çoğalması azaltılarak koku oluşması azaltılmış olunur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta terlemenin deri için lazım olmasıdır. Çünkü oluşan nem derideki normal flora için gereklidir. Bu normal flora (mikroorganizma çeşitliliği) genellikle zararsız mikroorganimza içermektedir.

İşin içerisinde bakteri olduğunda ilk akla gelecek temizliktir. Evet ayakların temiz tutulması yapılması gereken en önemli ve ilk yapılması gerekendir.Ayak kokusu tedavisinde ayakların kuru tutulması yapılması gerekenlerdendir.Bunun için pamuk,yün,modal gibi doğal ipliklerden yapılmış çorapların giyilmesi önerilmektedir.

Ayak kokusu giderici olarak birçok ürün piyasada bulunmaktadır.Antibakteriyel spreyler,pudralar,tozlar,kremler bu ürünlerden bir kaçıdır.Ayak kokusu tedavisinde kullanılan yepyeni bir konu ise antibakteriyel çoraplardır.Antibakteriyel çoraplar ayak kokusu giderici olarak en kolay yöntemlerden birisidir.Çünkü giydiğiniz çoraplar hem kullandığınız bir eşya hem de bir ayak kokusu gidericidir.

Ayak kokusunu gidermek için en çok kullanılan diğer bir yöntem ayak bakım kremleridir.Yani ayak kokusu kremidir.Bu kremlerde en çok dikkat edilmesi gereken güçlü antibakteriyel etken maddenin krem içerisinde bulunmasıdır.Son günlerde kullanılan etken madde gümüş bileşikleridir. Ayak kokusu kremi olarak kullanılacak bu kremlerde diğer önerilen bitki özlerinin bulunmasıdır.

Doğanın insanlara vazifelendirildiği bitkilerdeki faydalı maddelerce malumdur.Ayak için en çok kullanılan aynısefa,ceviz yağı,jojoba yağı gibi bitki yağ ve özütleridir.

Hem aktif etken maddeli hemde bitkisel olan ayak kokusu kremi tavsiye edilir. Kremlerde dikkat edilmesi gereken bir çok nokta bulunmaktadır. Kullanılan bitki ekstrakların türüne, çeşidine dikkat edilmelidir. Örneğin ceviz kabuğu ekstaktı. Cevizin içinin oldukça faydalı olduğu bilinmekte. Ya dış kabuğu. Yeşil kabuğu. Oldukça faydalı bir ürün. Aslında bir nevi doğal yün boyası. Tabii doğa bu faydası sadece bununla kalmaz. Çok güçlü antifungal, yenileyici etkisi biliniyor, sivilcelerin baş düşmanı.

Doliche tekstilin ürettiği ayak kokusuna son veren pakette gümüş çorap, kötü kokuları gideren ayakkabı sprey, bitkisel ayak kremi bu ürünü incelemek ve sipariş vermek için ayak kokusu için tıklayabilirsiniz.

Ayak kokusu nasıl giderilir? Ayak kokusu nasıl giderilir sorusunun bir çok cevabı bulunmaktadır. Ayak kokusunu gidermek için bir çok metot bulunmaktadır. Yazımızdaki en önemli sorulardan birinin cevabına geldik. Ayak kokusunun giderilmesi ile ilgili bir çok ürün geliştirilmiştir. Ayak kokusu giderici sprey, ayak kokusu kremi losyon bulunmaktadır.

Ayak kokusu giderme ile ilgili olarak son yıllarda geliştirilen ayak kokusu giderici ürün ise bir çorap. Evet bir çorap İnovasyon çalışmaları sonucu geliştirilen gümüş çoraplar bu konuda oldukça iddialı. Son günlerde oldukça dikkat çeken gümüş çorapların kullanımı da kolay. Gümüş çorapların kötü kokuları gidermesinden daha fazla faydalı sonuçları bulunmaktadır.

Ayak kokusu için geliştirilen gümüş çorapların faydaları;

-Ayak cildindeki kötü kokuların giderilmesi

-Ayaklarda kaşıntı, pişik, mantar gibi olumsuz etkilerin giderilmesinde yardımcıdır.

-Klimatik etkiye sahiptir. Ayak cildindeki sıcaklık artışını yayarak cildi rahatlatır.

-Termal etkiye sahiptir. Ayak cildindeki sıcaklığı yansıtırlık özelliği ile stabil tutar. Özellikle kışın ayakların üşümesi engellenir.

-Gümüş Tuzu Kullanarak Elde Edilen Tekstil Ürünün Antimikrobiyal Özelliklerinin Araştırılması, Gaziantep Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi,2010 Turan Birimoğlu